شهر همدان داراي تاريخ و پيشينه‌اي كهن است. احداث و بناي اوليه‌ي آن را بيش از ۷۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح مي‌رسد.اين شهر به دستور دياكو پادشاه مقتدر ماد بنا شد و او پس از پايان كار احداث و ساختمان كاخي عظيم كه داراي قلاع و دژهاي متعدد بود، آنرا پايتخت و محل خزانه‌ي خود قرار داد و نام هگمتانه را بر آن نهاد.
درباره‌ي چگونگي ايجاد هگمتانه مورخين يوناني نوشته‌اند: دياآكو پس از انتخاب محلي در كنار كوه الوند (اورتت يا اورنتس) جهت مركز حكومت خود شهر و كاخي عظيم كه شامل هفت قلعه‌ي تو در تو بود احداث كرد. مهمترين و مستحكم‌ترين قسمت اين كاخ، قلعه‌ي هفتم بود
كه داخل آن كاخ پادشاه و خزانه قرار داشت و آنرا اگباتابا ناميد. يوناني‌ها واژه‌ي «هگمتانه» يا «هنگمتانه» را كه به زبان پارسي قديم به معني محل تجمع است اكتابانا مي‌نامند.
اين واژه در آثار به جاي مانده به زبان ارمني «اهمتان» و در زبان سرياني و پهلوي «اهمدان» آمده و در گويش نويسندگان عرب «اهمدان» به همدان تبديل گرديده است.
مي‌گويند در تورات نيز نامي از «احتمانا» آمده كه به احتمال زياد همان هگمتانه مي‌باشد.
تپه‌ي باستاني هگمتانه كه در مركز شهر همدان قرار دارد، بقاياي شهر باستاني هگمتانه پايتخت عهد كاسي‌ها، مادها و هخامنشيان است. در كاوش‌هاي باستاني كه در اين تپه انجام گرفته آثار بسيار با ارزش و گرانبهايي از دوران باستاني اين شهر به دست آمده است.
هگمتانه يا همدان در طول عمر چند هزار ساله‌ي خود با فراز و نشيب و حوادث و وقايع زيادي روبرو شده، و دوران‌هاي سخت يا آرامي را پشت سر گذاشته و بارها ويران و آباد شده است.
هگمتانه براي اولين بار در دوران حكومت بخت‌النصر و به دستور او به كلي ويران شد ولي هنگامي كه داريوش بزرگ زمام امور را به دست گرفت، بر بازسازي و ترميم ويراني‌ها و آباداني آن همت گماشت و بعدها در دوران حكمراني اشكانيان و ساسانيان، با احداث كاخ‌ها و قصرهاي باشكوه براي اقامت پادشاهان اشكاني و ساساني اين شهر به اوج عظمت و آباداني و زيبايي خود رسيد، اما:
با پيروزي اعراب نه تنها كاخ‌هاي سلطنتي تخريب بلكه تمام شهر به طور كامل ويران شد. اين تسلسل آباداني و ويراني، حمله و تاراج و ترميم خرابي و بازسازي، قرن‌هاي متمادي تا سال ۱۱۳۵ هجري ادامه يافت و از آن سال به مرور ثبات و ايمني نسبي يافت و چون در مسير جاده‌ي ابريشم و راه‌هاي اصلي منطقه‌ي غرب كشور قرار داشت به زودي به صورت يكي از مراكز بازرگاني درآمد.
در شهر همدان و ديگر شهرهاي اين استان بقاياي آثار باستاني و تاريخي فراواني مثل كتيبه‌ها، برج‌ها، كاخ‌ها و… وجود دارد كه يادآور دوران عظمت و شكوه ايران باستان مي‌باشد. تپه‌ي باستاني هگمتانه در سال ۱۹۱۳ ميلادي توسط يك هيأت فرانسوي كه از سوي موزه لوور پاريس ماموريت يافته بود، مورد كاوش و حفاري باستان شناسي قرار گرفت.
در حفاري‌هاي انجام شده علاوه بركشف اشياء با ارزش عهد باستان، آثاري به دست آمد كه نمودار وجود شبكه‌ي منظم آبرساني در شهر باستاني هگمتانه بود و در كاوش‌هايي كه در سال‌هاي ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۰ انجام گرفت، يكي ديگر از كهن‌ترين آثار تمدن بشر يعني حصار طولاني و دو برج عظيم اين شهر كشف شد.
No comments:
Post a Comment